نگاهی کوتاه به تربت شیخ احمد جام 13 ص
فرمت فایل دانلودی:
فرمت فایل اصلی: .doc
تعداد صفحات: 9
حجم فایل: 206
قیمت: 19000 تومان
بخشی از متن:
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : Word (..docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 9 صفحه
قسمتی از متن Word (..docx) :
نگاهی کوتاه به تربت شیخ احمد جام تربت جامی ها، مردمی خون گرم، مهمان نواز، متدین، سخت کوش، وطن دوست و مرز دارند. تبار آنان آریایی و زبانشان فارسی با گویش شیرین محلی تربتی است. بیش تر مردم این شهر مسلمان و پیرو مذاهب شیعه جعفری و سنی هستند. شهرستان تربت جام در سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1375 هـ . ش، 210.349 نفر جمعیت داشته است. صنایع دستی شهرستان تربت جام را قالی و قالیچه بافی، کرباس بافی، پلاس بافی، جوال و خورجین بافی، بافتن دستمال و چادرشب و ظروف سفالین تشکیل می دهد. از روزگار کهن صنعت فرش بافی در این شهرستان رواج داشته است و جنبه صادراتی دارد. دار قالی ها معمولا در خانه ها برپا می شود و کارگاه های قالی بافی نیز در این شهرستان به فراوانی وجود دارند. قالی ها با طرح قالی مشهد در رنگ های لاکی، قرمز دانه و قهوه ای نیز به بازار عرضه می شود. آرامگاه شیخ جام، پل خاتون، تپه جهانگیر آباد، تپه سراب، تپه شور قلعه، تپه صدر آباد، تپه طلایی، تپه قشه توت، تپه گرماب، تپه گلارچه، تپه گنج آباد، خواجه حسام، قلعه استای، قلعه زور آباد، قلعه فیض آباد، قلعه گبری، قلعه گوش لاغر، قنقر، کاریز دیوان، گلار صارم و مسجد خواجه عزیزالله مکان های دیدنی و تاریخی این منطقه را تشکیل می دهند. مشخصات جغرافیایی شهرستان تربت جام، با پهنه ای حدود 8362 کیلومتر مربع، در شمال خاوری استان خراسان رضوی، در کنار مرز ایران و افغانستان، در مسیر راه مشهد – اسلام قلعه، از نظر جغرافیایی در 35 درجه و 14 دقیقه پهنای شمالی و 60 درجه و 38 دقیقه درازای خاوری و بلندی 928 متر از سطح دریا قرار دارد. این شهرستان از شمال به شهرستان سرخس، از باختر به شهرستان های مشهد، فریمان و تربت حیدریه، از جنوب به شهرستان تایباد و از خاور به افغانستان محدود است. هوای تربت جام معتدل است و بیش ترین درجه حرارت در تابستان ها به 40 درجه بالای صفر و کم ترین آن در زمستان ها به 13 درجه زیر صفر می رسد. میانگین باران سالیانه آن، حدود 254 میلی متر است. تربت جام در مسیر راه آسفالته مشهد – تایباد قرار گرفته و به درازای 162 کیلومتر به سوی شمال باختری به مشهد و به درازای 62 کیلومتر به سوی جنوب به شهر تایباد می پیوندد. دو راه شنی نیز از این شهر به سوی شمال خاوری، به درازای 171 کیلومتر به صالح آباد و دیگری به سوی جنوب خاوری، به درازای 35 کیلومتر به قلعه حمام کشیده شده است. وجه تسمیه و پیشینه تاریخی تربت جام از روزگار باستان تاکنون به نام های گوناگونی چون «بوزگان»، «بوزیگان»، «بوزجان»، «پوچکان»، «زام»، «سام»، «جام»، «تربت شیخ جام» و «تربت جام» خوانده شده است. شهری باستانی به نام «بوزیگان» و یا « بوزگان» از سده 3 پ. م تا سده 2 هـ . ق، در کنار شهر کنونی وجود داشته که ظاهرا در اثر زلزله از بین رفته است. شهر کنونی از حدود سده 3 هـ . ق، ایجاد و اندک اندک گسترش یافته است. این شهر پس از باز سازی و آبادی دوباره، «بوزجان» یا «پوچکان» نامیده شده و کرسی ناحیه جام، (به گویش شمالی قهستان «زام» یا «سام») گردیده است. شهر تربت جام نیز مانند شهر تربت حیدریه به نام شیخ بزرگی که در آن به خاک سپرده شده سرشناس است. شیخ احمد جام، مقلب به ژنده پیل، از عارفان نامی سده 5 هـ . ق، بود و نام کنونی شهر به مناسبت تربت یا آرامگاه وی «تربت شیخ جام» و «تربت جام» نامیده شده است. تربت جام از روزگاران کهن از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. اهمیت تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و بازرگانی آن، از سده 3-4 هـ . ق، نمایان گشته، و در زمان زندگی شیخ احمد جام (44- 536 هـ . ق) یعنی سده های 5 و 6 هـ . ق، شکوفا شده است.تربت جام در سده های 7 و 8 هـ . ق، هم زمان با یورش مغول و تیمور لنگ آسیب زیادی دید. تربت جام در دوران صفوی به ویژه شاه عباس بزرگ، اهمیت نظامی یافته و در آن، امنیت و آرامش برقرار بوده است. اما در اواخر این دوران و در زمان شاه ساطان حسین صفوی (1105- 1135 هـ . ق) اوزبک ها و افغان ها به مرزهای خاوری ایران، از جمله ناحیه تربت جام، دست اندازی کردند. سرانجام سرداری از خاور ایران، به نام نادر قلی افشار برخاست و افغان ها را از ایران راند و خود در 1148 هـ . ق، پادشاه ایران شد. در زمان نادر شاه افشار، ایران بار دیگر توانمند شد و نه تنها مرزهای خاوری آن، از یورش اوزبک ها، افغان ها و ترکمانان در امان ماند، بلکه به سال 1153 هـ . ق / 1740 م، آن سوی رود جیحون یا آمودریا و قلمرو اوزبک ها، یعنی خوارزم و بخارا هم مطیع نادر شاه و حکومت ایران شد. با درگذشت نادر شاه در سال 1160 هـ . ق، بار دیگر نا آرامی در خراسان آغاز گشت و تا اوایل سده 13 هـ . ق، ادامه یافت. کریم خان زند، که در شیراز بر ایران حکومت می کرد، به احترام نادر شاه افشار، خراسان را هم چنان در دست فرزندان نادرشاه باقی گذاشت. بعدها آقا محمد خان قاجار خراسان، از جمله تربت جام را، در 1210 هـ . ق گشود. فتحعلی شاه قاجار (1212- 1250 هـ . ق) حقوق متحدان نخستین خویش، یعنی ترکمانان که برای دستیابی به حکومت ایران، به قاجاریه کمک کرده بودند، نادیده گرفت و در نتیجه سرکشی ترکمانان آغاز شد و در دوران ناصرالدین شاه (1264 – 1313 هـ . ق) شدت یافت و یکی از شوم ترین دوران های تاریخی را برای مردم خراسان، از جمله ناحیه تربت جام و دیگر شهرهای خراسان خاوری، پدید آورد. مساجد در شهرستان تربت جام مسجد مولانا تربت جام در تایباد تربت جام ، نزدیکی مرز کنونی ایران و افغانستان ، بنایی زیبایی از دوره تیموری به نام مسجد و مزار مولانا شیخ زین الدین واقع شده است . بانی این مسجد پیر احمد خوافی وزیر شاهرخ بهادر تیموری می باشد و مسجد در سال 848 هجری قمری به دستور وی ساخته شده است. اهمیت این بنا بیش تر از لحاظ دارا بودن کتیبه های زیبای سر در ، کاشی کاری معرق و حواشی آن است که از هر جهت ، شامل نکات ظریف هنری و ویژگی های دوره تیموری است . در کتیبه کاشی معرق تاریخی مسجد ، نام شاهرخ و پیر احمد خوافی خوانده می شود. گذشته از کتیبه تاریخی ایوان و حواشی آن ، کتیبه ای بر روی سنگ نقر شده است و در بالای سر قبر قرار دارد . این کتیبه منظوم که به خط نستعلیق نوشته شده ، حاکی از این است که معجر مشبکی از سنگ رخام در سال 1030 هجری قمری از طرف خواجه درویش نامی برای قبر شیخ زین الدین علی ساخته شده است . این معجر هم اینک در خارج مسجد و جلو ایوان نصب شده است . بنا تحت شماره 309، در زمره آثار تاریخی به ثبت رسیده است. مسجد خواجه عزیز الله تربت جام در شهر تربت جام و در شمال آرامگاه شیخ جام قرار دارد . در حال حاضر به صورت نیمه ویران درآمده است و از سده 5 هـ.ق. بر جای مانده است. مسجد عتیق تربت جام این بنا در جنوب غربی گنبدخانه قرار دارد و مسجد جامعی به سبک شبستانی گنبددار شامل پنج رواق است که رواق های محوری آن ، عریض تر از رواق های کناری است . در مرکز بنا ، گنبدی بر روی چهار تویزه زده شده بوده که بعداً ویران شده است . ابعاد کل بنا 50/25 * 19 متر است. گچ بری ها ، نقش اندازی آجری روی بدنه گچی و نوع کاشی بنبا ، از نقطه نظر سبک ، متعلق به قرن هشتم هجری است و از نظر مطالعه تطبیقی ، مشابه آن را می توان در بسطام (692 هـ.ق.) ، سلطانیه (684 هـ.ق.) و اشترجان (687 .هـ.ق.) یاتف. بانی این بنا را رضی الدین احمد متولی جامی نوشته اند و تاریخ ساخت آن را 720 هـ.ق. دانسته اند -ایوان : ایوان با ارتفاعی در حدود 30 متر در برابر گنبد قرار دارد و با قوس هشت قسمتی و سقف نیم گنبدی کاربندی شده است و در طرففین ایوان ، مسجد کرمانی و مسجد گنبد سفید قرار گرفته اند که از داخل ایوان ، دو درگاه به آن ها راه دارد . دو گلدسته کوتاه شش ضلعی در بالای ایوان جای گرفته که ساخت آن ها را به شخصی به نام «شیخ اسماعیل خان مستوفی الممالک » که مستوفی کل کابل و قندهار در زمان نادرشاه بوده است ، نسبت می دهند. در تزیین ایوان، از کاشی کاری و گچ بری استفاده شده است. در این ایوان، دو نوع کاشی کاری متعلق به دو دوره مختلففف به کار رفته است؛ نخست، کاشی های فیروزه ای شش گوش منقوش که با نقوش گل و برگ و ستاره 6 پر به رنگ های سیاه ، لاجوردی و فیروزه ای بر زمینه سفید تزیین شده اند و کاشی های فیروزه ای رنگ تیره کوچک مثلثی شکل منقوشی که با اسلیمی و به رنگ سیاه منقوش شده اند، دو چهار گوشه کاشی های شش گوش بزرگ را پر کرده اند. نوع دوم ، کاشی کاری معرق دوره صفوی (1022 هـ.ق.) است که تمامی نمای ایوان ، از اسپر و پیشانی آن گرفته تا زیر قوس را بانقوش هندسی ، حیوانی ، گیاهی و کتیبه های ثلث با رنگ های سفید، سیاه، آبی، فیروزه ای، لاجوردی، سبز روشن، قهوه ای روشن و قهوه ای سیر و زرد می پوشانده اند. علاوه بر کاشی کاری، از گچ بری هایی نیز در چند حای ایوان استفاده شده است که همه متعلق به یک دوره نیستند. بانی این بنا ، «شمس الدین مطهر بن شهاب الدین اسماعیل بن قطب الدین محمد بن شمس الدین مطهر بن احمد بن جامی» بوده است که قبل از اتمام آن ، در گذشته است و کار او توسط پسرش «غیاث الدین بن مطهر» به اتمام رسیده است ؛ هر چند به نظر می رسد نقشه اولیه بنا هیچ گاه کامل نشده است . درباره تاریخ بنا می توان گفت که بنای ایوان در 720هـ.ق. پایان گرفته است ، و در زمان معزالدین تغییراتی در آن به وجود آمده و کاشی کاری معرق فعلی بنا در سال 1022 هـ.ق. ، در دوره شاه عباس صفوی ، صورت پذیرفته است. مسجد کرمانی تربت جام این دو بنا ، در شمال و جوب ایوان واقع شده اند و از طریق دو درگاه واقع در ایوان می توان به داخل آن ها راه یافت. مسجد کرمانی با ابعاد 70/10 * 17 متر دارای شاه نشینی در وسط هر ضلع و سه حجره (چله خانی) در اضلاع غربی ـ شرقی است . در شاه نشین غربی آن ، محراب گچ بری شده پر کار و نفیسی و در مقابل آن ، قبری منسوب به استاد کرمانی ـ سازنده محراب ـ قرار دارد. سقف این سبنا ، شامل پنج قسمت است : دو شاه نشین شمالی و جنوبی با پوشش نیم گنبدی که در جلوی هر کدام دو تویزه با تاق خوانچه پوش قرار دارد و سرانجام در مرکز بنا ، بر روی چهار تویزه ، گنبد کوچکی زده اند که بعداً بازسازی شده است . در زیر این گنبد ، در کف مسجد ، سردابی با نقشه مربع که داخل آن سه قبر قرار داشت ، کشف شده که هویت دفن شدگان مشخص نیست. تزیینات داخل بنا شامل تعدادی قوس تزیینی در اطراف حجره ها و گچ بری هایی به شکل مقرنس در بالای در چله خانه است . در بالای این قسمت و در کمرگاه بنا ، کتیبه ای به خط ثلث ، بنا را دور می زند و در بالای آن ، مقرنس کاری بسیار زیبایی به کار رفته است که در تاق شاه نشین ها قرار دارد و در پایین ، مقرنس های شمالی و جنوبی جمعاً 8 لوح گچ بری مشبک وجود داشته است که امروزه 7 لوح آن باقی مانده است . در میان نزدینات این مسجد مجراب گچ بری شده شاه نشین غربی که دارای نقوش مختلف گیاهی و خطی و هندسی پرکار است ، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. نمای خارجی مسجد کرمانی که رو به صحن اصلی مزار قرار دارد ، متشکل از چهار طاق نما و قاب های ساده آجری در حد فاصل آن هاست . از آن میان ، دو طاق نمایی که بعد از ایوان قرار گرفته اند . دارای مقرنس کاری با اسلوب به کار رفته در داخل بنا هستند و حواشی آن ها نیز دارای گچ بری هایی نظیر نمونه های داخل بناست . در خصوص تاریخ ساخت این بنا نمی توان اظهار نظر دقیقی داشت ؛ اما احتمال بیش تری وجود دارد که این بنا به نیمه دوم قرن هشتم هـ.ق. متعلق باشد. مسجد نو تربت جام این مسجد در جانب شرقی مزار واقع است و با یک مقصوره چلیپا شکل و شبستان های ستون دار طرفین آن و یک حیاط کوچک مستطیل شکل مشخص می شود. رواق شرقی ، با مسجد عتیق پیوند خورده است و برای این کار ، الزاماً بخشی از آن و احتمالاً بناهای مغولی شمال مجموعه تخریب شده است . دری که جایگزین محراب گنبد شده ، راهی را برای ورود به مسجد جدید فراهم ساخته است . دیوارهای تکیه حیاط ، تاق های رواق ها و شبستان های طرفین گنبد مقصوره و تزیینات زیر گنبد ، نسبتاً جدید هستند. تنها بخش اصلی مسجد به نظر می رسد که گنبد مقصوره باشد. این بنا احتمالاً توسط جلال الدین فیروز شاه ، در سال 846 هـ.ق. ساخته شده است. حمامها و آب انبارها در شهرستان تربت جام آب انبار لنگر تربت جام این بنا در فاصله دویست متری غرب مزار شاه قاسم انوار ، واقع در روستای لنگر و 24 کیلومتری غرب تربت جام ، قرار گرفته و ظاهراً همزمان با بنای آرامگاه در دوره تیموری ساخته شده است . آب انبار لنگر بنای آجری بزرگی به عرض 18 و طول 24 و عمق آبگیر 6 متر است . ارتفاع پوشش گنبدی آن انبار از کف زمین نیز به 9 متر می رسد. این منبع حدود 132 متر مساحت دارد و تقریباً 2000 متر مکعب آب را در خود جای می دهد. در جانب شمالی و جنوبی بنا دو غرفه آجری ساخته شده که در یکی از آنها پلکان آجری برای دسترس به آب قرار دارد . پله ها در عمق منبع و داخل آب ادامه پیدا می کند تا هر قدر سطح آب پایین رود ، بتوان به آن دست یافت . غرفه دیگری که کوچکتر و تقریباً قرینه غرفه پلکان دار است ، برای استحکام پشت بند پوشش بنا ، ساخته شده است. احتمال دارد این بنا از ساخته های امیرعلی شیرنوایی ، وزیر دانشمند و خیر سلطان حسین بایقرا باشد. آب انبار تربت شیخ جام تربت جام این بنا مقابل در ورودی باغ و متصل به صحن شمالی مرقد شیخ جام واقع شده است . بنای اولیه آب انبار در سال 1010 هـ.ق. توسط «فیروزبن حسین» نامی ساخته شده و در دوره ناصرالدین شاه (1270 هـ.ق.) تعمیر و بازسازی شده است . (نقشه ش 110 پایین) بنا با مصالح آجر و ساروج و گل ساخته شده و دارای طرحی مستطیل شکل با درگاهی در میانه هر ضلع و پوششی گنبدی است. قلعه ها در شهرستان تربت جام
برای مشاهده توضیحات فایل نگاهی کوتاه به تربت شیخ احمد جام 13 ص اینجا کلیک کنید
برای دانلود فایل باکیفیت نگاهی کوتاه به تربت شیخ احمد جام 13 ص روی دکمه زیر کلیک نمائید
✔️ دارای پشتیبانی 24 ساعته تلفنی و پیامکی و ایمیلی و تلگرامی
✔️ خرید از فروشگاه سیدا بزرگترین و معتبرترین فروشگاه فایل ایران
✔️ دانلود فوری و مستقیم بلافاصله بعد از پرداخت
✔️ دارای توضیحات مختصر قبل از خرید در صفحه محصول
✔️ نگاهی کوتاه به تربت شیخ احمد جام 13 ص
✔️ پشتیبانی 24 ساعته پیامکی با شماره 09214087336